Self-serving bias

Self-serving bias en zelfbescherming

Een loonsverhoging die voornamelijk komt door je eigen harde werken, en het onthouden van die loonsverhoging door drukte en te kort aan tijd? De rode draad in dit voorbeeld is de aanname dat positieve resultaten een interne oorzaak hebben, en negatieve resultaten veroorzaakte worden door externe factoren. Deze gedachtengang wordt de self-serving bias genoemd. Wat het precies is, en wat het nut is van deze bias, leg ik je in deze blog uit.

 

Wat is de self-serving bias?

Bij de self-serving bias schrijf je positieve gebeurtenissen aan jezelf toe (interne oorzaken), en negatieve dingen aan een ander of iets anders (externe oorzaken). Het is een verdedigingsmechanisme die jou beschermt tegen vervelende emoties en gevoelens.

Interne oorzaken zijn bijvoorbeeld je vaardigheden, persoonlijke karaktereigenschappen of inspanning. Dit zijn dingen die je zelf onder controle hebt. Terwijl externe oorzaken over het algemeen verwijzen naar het handelen of nalaten van anderen, geluk of weersomstandigheden; zaken waar je geen controle over hebt dus.

Bol.com Algemeen

Wat is het nut van de Self-serving bias?

De self-serving bias is een afweersysteem dat gaat werken wanneer je zelfbeeld onder een bepaald punt dreigt te komen.

De bias beschermt allereerst je zelfrespect. Door een positieve gebeurtenis aan je eigen kwaliteiten toe te kennen, stijgt je zelfvertrouwen. Het tegenovergestelde geldt voor negatieve gebeurtenissen, waar je je niet jezelf, maar anderen of iets anders de schuld geeft van je mislukking.

Het beïnvloed jouw zelfpresentatie, hoe je jezelf presenteert naar andere toe. We zijn gevoelig voor hoe we door anderen worden gezien. De self-serving bias zorgt er dan ook voor dat je naar anderen toe een goed beeld overbrengt.

Daarnaast zorgt het ervoor dat je harder wordt tegen tegenslagen. Het is een goede manier om je motivatie hoog te houden. De bias zorgt ook vaak voor positieve verwachtingen op basis van je plannen en intenties. Bovendien ben je niet geneigd om je (gebrek aan) vermogen en inzet als mogelijke oorzaak te beschouwen, omdat juist die inzet de aanleiding was voor je positieve verwachtingen.

Verder zijn er nog een aantal factoren die een rol spelen in de mate in hoe je het ervaart. Vrouwen vertonen bijvoorbeeld een afname in de mate van self-serving bias als jongvolwassene in vergelijking met mannen van dezelfde leeftijd, en die afname neemt alleen maar toe naarmate ze ouder (25-55 jaar) worden.

 

Het begon bij Lee Ross

Lee Ross was een belangrijke pionier in het onderzoek naar self-serving bias. Als sociale psycholoog aan de Universiteit van Stanford, heeft hij veel onderzoek gedaan naar de manier waarop mensen de verantwoordelijkheid voor hun daden toekennen en hoe ze hun prestaties waarderen en interpreteren.

Ross was een van de eerste wetenschappers die het fenomeen van self-serving bias beschreef en het in een wetenschappelijk kader plaatste. Dankzij Ross zijn werk heeft self-serving bias nu een vast plaats gekregen in de sociale psychologie als een belangrijke verklaring voor menselijk gedrag en beslissingen. Zijn bijdragen aan het onderzoek naar self-serving bias hebben geholpen om beter te begrijpen hoe ons denken en ons zelfbeeld onze waarnemingen en acties beïnvloeden.

Zijn bekendste experiment

Een van zijn beroemdste experimenten ging over het beoordelen van prestaties van andere mensen in groepen. Hierin vroeg Ross deelnemers om samen te werken aan een taak en vervolgens om de bijdrage van elke deelnemer te waarderen.

Ross’ onderzoek heeft ook aangetoond dat self-serving bias kan worden beïnvloed door verschillende factoren, zoals het type prestatie, de aard van de uitkomst en de emotionele toestand van de deelnemers. Dit heeft geleid tot verder onderzoek naar hoe self-serving bias wordt beïnvloed door interne en externe factoren, en hoe het kan worden verminderd.

 

7 tips om minder self-serving bias te ervaren

De self-serving bias is een manier om je positief zelfbeeld vast te houden en gemotiveerd te blijven. Het is dus helemaal niet ongezond om deze bias te ervaren. Maar om een verkeerd zelfbeeld kan soms schadelijk zijn. Het is belangrijk om bewust te zijn van self-serving bias en te proberen om objectiever te zijn in het beoordelen van jezelf en je prestaties. Hierdoor kun je waardevolle feedback krijgen en waardevolle les uit situaties trekken, en dus groeien in persoonlijke en professionele ontwikkeling.

Deze tips helpen je deze bias te voorkomen:

  1. Ontdek je sterke en zwakke punten: Zo ben je je misschien iets meer bewust waar je wel en niet goed in bent, waardoor de bias een stuk minder wordt.
  2. Neem de tijd om de uitkomst te evalueren i.p.v. overhaaste beslissingen te maken.
  3. Vraag feedback: Probeer feedback te krijgen van betrouwbare bronnen zoals familie, vrienden, collega’s of een mentor, en neem deze feedback serieus. Probeer te ontdekken waar je sterk in bent en waar je verbeteringen kunt aanbrengen.
  4. Beoefen zelfreflexie: Neem de tijd om na te denken over je gedachten en acties, en probeer ze objectief te bekijken. Probeer ook te begrijpen waarom andere mensen misschien andere meningen hebben.
  5. Bekijk het van een ander perspectief: Probeer altijd meerdere perspectieven en verklaringen over een situatie te overwegen, in plaats van alleen de verklaring die het beste bij jouw zelfbeeld past.
  6. Erken beperkingen: Probeer realistisch te zijn over je beperkingen en toe te geven als je iets niet goed hebt gedaan. Dit helpt je om te groeien en te leren van je fouten.
  7. Oefen met bescheidenheid: Probeer bescheiden te zijn over je prestaties en erken het belang van anderen in je succes. Dit zal helpen om je zelfbeeld niet op te blazen en objectiever te blijven.

Houd er rekening mee dat het verminderen van self-serving bias een proces is en tijd nodig heeft. Het is belangrijk om geduldig te zijn en te blijven oefenen om resultaten te zien.

 


Bronnen:

Miller, D. T., & Ross, M. (1975). Self-serving biases in the attribution of causality: Fact or fiction? Psychological Bulletin, 82, 213–225.

Mezulis AH, Abramson LY, Hyde JS, Hankin BL (2004) Is there an universal positivity bias in attributions? A meta-analytic review of individual, developmental, and cultural differences in the self-serving attributional bias. Psychological Bulletin 130(5): 711–747.

Shepperd, J., Malone, W., & Sweeny, K. (2008). Exploring causes of the self‐serving bias. Social and Personality Psychology Compass, 2(2), 895-908.

Wang X, Zheng L, Li L, et al. Immune to Situation: The Self-Serving Bias in Unambiguous Contexts. Front Psychol. 2017;8:822. doi:10.3389/fpsyg.2017.00822

0 antwoorden

Plaats een Reactie

Meepraten?
Draag gerust bij!

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *