Paradox of Choice: Is te veel keuze slecht?

Je hele leven bestaat uit keuzes maken over grote dingen en kleine dingen. Het hebben van een keuze zie je als een teken van vrijheid en autonomie. Het lijkt daarom vanzelfsprekend dat het hebben van keuze goed is, maar dat betekent niet noodzakelijk dat meer keuze beter is. De Paradox of Choice verklaart dat meer keuze vaak leidt tot meer psychologische stress en minder tevredenheid.

In dit artikel:

• Wat is de paradox of choice?
• De gevolgen van te veel keuze
• Dan maar helemaal geen keuze?
• Voorbeelden
• Vermijd de Paradox of Choice op websites

Wat is de Paradox of Choice?

Elke dag van je leven bestaat uit keuzes maken. Vanaf het moment dat je uit bed komt maak je keuzes; een boterham of een cracker, met de auto of met de fiets, nu een tussendoortje of later, morgen naar de kapper of niet,…

En zonder die keuze lijkt het leven bijna ondragelijk, toch? 😉

Want naarmate het aantal beschikbare keuzes toeneemt, neemt je autonomie, controle en vrijheid ook toe. Maar wanneer het aantal keuzes blijft groeien en er té veel keuze is, duiken er verschillende nadelen op.

Bart Schwartz leg met de paradox of choice simpelweg uit dat het hebben van keuze in je leven goed is, maar ook dat te veel keuze tegen je kan werken.

De gevolgen van te veel keuze

Het hebben van een heleboel keuze heeft twee negatieve gevolgen, aldus Schwartz en de paradox of choice.

1) Je kiest geen enkele optie, omdat je het moeilijk vind om iets te kiezen met zoveel keuze.

2) Als je dan toch iets kiest, ben je minder tevreden over je keuze dan wanneer er minder opties waren om uit te kiezen.

En daar zijn verschillende redenen voor.

Je stelt je gemakkelijk voor dat een andere keuze beter zou zijn geweest. En doordat je een ander alternatief kan inbeelden krijg je spijt van de beslissing die je hebt genomen.

Je verwachtingen zijn te groot. Je bent tegenwoordig zo verwend met de producten die op de markt te krijgen zijn, dat je weet dat veel verwacht van je keuze.

Hierdoor kan je minder tevreden zijn over de keuze die je hebt gemaakt, ook al was dat de beste keuze die je kon maken.

Ook lijkt heel veel keuze in eerste instantie misschien aantrekkelijker, in werkelijkheid belemmert het je intrinsieke motivatie.

Dan maar helemaal geen keuze?

Betekent het bestaan van de paradox of choice dat je beter helemaal geen keuze moet hebben?

Nee.

Schwartz legt uit dat er zogenaamde Sweet Spot in de paradox van keuze bestaat. Dit is het punt waar het aantal keuzes het meest effectief is voor ons tevredenheid.

Dat is het moment waar je niet te weinig, maar ook niet teveel aanbiedt; een perfect evenwicht tussen keuze en tevredenheid. 😉

Voorbeelden van Choice paradox

In Tilburg zijn er meerdere ijssalons, waaronder mijn favoriet: de Intermezzo. Het ijs is er lekker, maar er is één probleem; je kunt kiezen uit 113 smaken – Ja, honderdendertien, dat is nogal wat. Hoewel het ijs er meestal lekker is, heb ik best wel eens spijt gehad van mij keuze. Hoe meer opties er zijn, hoe moeilijker het wordt om de beste smaak te vinden.

Ook bij het kiezen van een nieuwe keuken kan de paradox of choice er flink inhakken. Er zijn zo veel showrooms met elk zo veel showmodellen dat ik al kapot ben van een dagje keukens kijken. Er is immers zoveel keuze. Dan stel ik mijn keuze liever nog even uit.

Dit zijn maar enkele situaties/voorbeelden die je in het dagelijks leven tegen kunt komen natuurlijk. Zo kun je de paradox ook ervaren bij het doen van boodschappen, het kiezen van een nieuw programma op Netflix, of het kopen van een nieuw paar schoenen.

Denk maar eens even terug aan de beslissingen die je vandaag gemaakt hebt; hoeveel keuzes heb je vandaag gemaakt uit een heleboel opties?

Vermijd de Paradox of Choice op websites

Wat je het best kunt doen op je website of webshop, is de het aantal opties zo klein mogelijk aanbieden. Met onderstaande tips verminder je de keuzes die de consument moet maken, waardoor er een effectieve website ontstaat die converteert.

• Zorg voor een goede filter en sorteeroptie in je webshop.
• Bij het aanbevelen van andere producten op een productpagina hou je het bij een klein aantal.
• Test het maximaal aantal producten per pagina in je webshop.
• Verberg de navigatie in de checkout om extra afleiding te voorkomen.
• Zorg voor één primair doel op een landingspagina met de daarbij horende call-to-action knoppen op de pagina. Eén pagina; één doel.
• Voorkom een explosie aan call-to-action knoppen.

Bron:

• Iyengar, S. S., & Lepper, M. R. (2000). When choice is demotivating: Can one desire too much of a good thing?. Journal of personality and social psychology, 79(6), 995.
• Schwartz, B. The Paradox of Choice: Why More Is Less. Harper Perennial, 2005.
• Bollen, D., Knijnenburg, B. P., Willemsen, M. C., & Graus, M. (2010, September). Understanding choice overload in recommender systems. In Proceedings of the fourth ACM conference on Recommender systems (pp. 63-70).